Duurzaam leven dicht bij de natuur

Wat waren de wensen van de bouwheer?

B-bis architecten: “De bouwheren kwamen bij ons met de wens om een duurzame woning te realiseren met een minimale ecologische voetafdruk. De woning diende gebouwd te worden volgens de nieuwste inzichten van een lage energiewoning en met uitsluitend duurzame materialen. Ze wensten ook een aardse en etnische uitstraling waarbij het gevoel dicht bij de natuur te leven belangrijk was. Natuurelementen zoals zand, hout, steen, water, vuur en aarde, moesten dan ook een prominente plaats krijgen. Daarnaast wouden de bouwheren dat de woning een spontaan vakantiegevoel zou opwekken.”

Ecoworks: "Ook voor de tuin hadden de bouwheren specifieke wensen: een natuurlijk lijnenspel, een ecologische zwemvijver en prairievegetatie als voornaamste plantengroep."

Hoe hebben jullie deze wensen vertaald?

B-bis architecten: “De bouwheren hebben een zeer grote voorliefde voor natuur en reizen. De idee ontstond daardoor om het project op te vatten als een soort nomadentent, verscholen en geborgen in een prairietuin."

“Het ‘tentdak’ steunt op een centrale kolom, die gepositioneerd is in de dubbelhoge leefruimte en samengesteld is uit een aantal witgelakte stalen vinnen. Vanuit de kolom, waarrond een wenteltrap naar de eerste verdieping slingert, vertrekken dragende stalen ‘ribben’ naar de acht hoeken van de woning. De dakvlakken van het tentdak zijn ingericht als extensief groendak en vormen een naadloze combinatie met de tuin.”

“In de woning werd gewerkt met warme, natuurlijke en tactiele materialen. De massief houten dakstructuur tussen de stalen ribben werd zichtbaar gelaten en de meeste binnenwanden werden uitgevoerd in een met planken bekist ter plaatse gestort beton. De weinige muren die bepleisterd werden, werden geschilderd in een warme, minerale kleur. De imposante bibliotheek op de eerste verdieping werd uitgevoerd in Europese Den, een houtsoort die gekenmerkt wordt door een sterke tekening. De hanghaard in het midden van de leefruimte doet dienst als 'kampvuur' voor de bewoners.”

“Ook voor de buitengevels werd geopteerd voor natuurlijke materialen. Ze werden bekleed met een ceder beplanking, die onbewerkt bleef en daardoor een natuurlijke patine heeft. Het buitenschrijnwerk werd uitgevoerd in wit gelakt hout. De grens tussen binnen en buiten is op sommige plaatsen sterk aanwezig, maar vervaagt op andere. Zo loopt de betonnen vloer aan de achtergevel binnen-buiten door en kan de beglaasde achtergevel grotendeels opengezet worden. Een grote dakoversteek zorgt dan weer voor een beschermde buitenruimte.”

Ecoworks: “Een immense dakspuwer verzamelt het overtollige water dat van de groendaken afstroomt en laat het visueel afwateren naar een centrale ecologische zwemvijver. Langs de perceelgrenzen werden -als een groen gordijn rondom- hogere struiken en bomen geplaatst.  Door te kiezen voor prairievegetatie werd automatisch een onderhoudsvriendelijke tuin gecreëerd, met een mooie bonte verzameling aan bloeiende planten.”

Hoe werd het groendak opgebouwd?

Ecoworks: “Voor het groendak lag de uitdaging erin een ontwerp te maken dat rekening hield met de sterke dakhelling en de grote waterafvoer in de tuin. We hebben gestreefd naar een zo natuurlijk mogelijk groendak, met een grote diversiteit aan planten, in combinatie met een beperkt onderhoud. Om dat laatste te bereiken werd geopteerd voor een extensief groendak, dat zich vertaalt naar een vrij dunne opbouw bestaande uit een waterbuffer- en drainagelaag, een substraat en vegetatiematten. Lange perioden van droogte en vrieskou, maken automatisch dat een groot aantal ongewenste kruiden niet kunnen overleven. Om de planten te helpen, raden we wel aan om jaarlijks meststoffen toe te dienen."

"Doordat het dak zo sterk helt kon er enkel met vegetatiematten gewerkt worden. Deze wortelen snel en helpen als een net het substraat langs boven mee op zijn plaatsen te houden. Afspoelen bij hevige regen wordt op die manier vermeden. Het geheel wordt onderaan op zijn plaats gehouden met netten en maanvormige schotten die verhinderen dat het volledige pakket naar beneden kan schuiven. Door deze extreme groeiomstandigheden was ook een juiste plantenselectie een noodzaak. Er werd gekozen voor een combinatie van sedums en een aantal kruidachtigen, waardoor her en der planten wat hoger uitsteken.”

Hoe werkt de ecologische zwemvijver?

Ecoworks: “Voor de bouw van de zwemvijver is gewerkt met halfronde stepocstenen, waardoor we golvende lijnen konden creëeren. Deze stenen werden op een gewapende vloerplaat geplaatst, zelf met ijzer gewapend en dan volgestort met beton. De bovenzijde is schuin uitgevoerd met zandcement, om de tuin en de vijver visueel in elkaar te laten overlopen. De filtratie gebeurt door middel van een lavafilter die een vierde van het volume van de vijver beslaat. Een circulatiepomp pompt water door de filterzone waardoor een mechanische filtratie gebeurt, bacteriën hun werk doen en helofyten voedingstoffen uit het water halen. Het resultaat is kraakhelder water omdat zweefalgen er geen voedsel vinden. Hierbij worden geen UV-lampen gebruikt of stoffen toegevoegd aan het water. Puur natuur! Het onderhoud van de vijver beperkt zich dus tot het snoeien van de helofyten in de lavazone, het verwijderen van bladafval en het reinigen van het zwemgedeelte. Dat laatste kan met een stofzuiger of robot.”

"Doordat we in de zwemvijver streefden naar water met een zo beperkt mogelijke hoeveelheid voedingstoffen, was het uit den boze om het water van het groendak te mengen met het vijverwater. Het regenwater van het groendak zou immers teveel organische deeltjes meenemen. Toch wensten we de illusie te creëren dat het dakwater precies in de zwemvijver loopt. We hebben daarom een grote onzichtbare trechter in de filterzone ingebouwd, die het water opvangt en afvoert naar een infiltratievoorziening. Deze trechter fungeert tevens als noodoverloop van de zwemvijver."

Waterbewust bouwen: is dit iets waar jullie in al jullie projecten aandacht aan proberen besteden?

B-bis architecten: “Absoluut, we proberen hier steeds de nodige aandacht aan te besteden. In dit project gingen we nog een stap verder door het regenwaterfacet integraal onderdeel te laten uitmaken van het architecturale concept.”   

Ecoworks: “Meer aandacht geven aan natuur in onze leefwereld is een doel dat wij steeds voor ogen houden. We proberen dat steeds te doen met duurzame en ecologische oplossingen. Dit project vormt hier een mooi voorbeeld van.”

Met dank aan:

B-bis architecten (www.b-bis.be) en Ecoworks (Ecoworks.be)

terug naar overzicht