De gewestelijke verordening hemelwater is niet alleen van kracht bij een vergunnings- of meldingsplicht, maar van zodra het op te richten gebouw, de constructie of verharding groter is dan 40m². Dat is de voornaamste impact van een wijzigingsbesluit dat op 29 september 2016 van kracht is geworden. Daarnaast vallen er nu meer handelingen onder het Vrijstellingenbesluit of Meldingsbesluit.

Dat Vrijstellingenbesluit kan echter nooit ingaan tegen de gewestelijke verordening hemelwater (GSV hemelwater), en ook niet tegen andere stedenbouwkundige verordeningen en vergunningen, zij het nu provinciale, gewestelijke of gemeentelijke. 


Dat betekent op het vlak van hemelwater dus een belangrijke verandering. Voorheen was de GSV Hemelwater uitsluitend van toepassing op vergunnings- en meldingsplichtige handelingen. Maar vandaag moet elk op te richten gebouw, constructie of aan te leggen verharding groter dan 40 m² aan de normen van de verordening voldoen, ook als deze vrijgesteld is van stedenbouwkundige vergunningsplicht. De plaatsing van een infiltratievoorziening is dan verplicht als het goed (perceel) groter is dan 250 m².


Enkele voorbeelden:

 

  • Een stedenbouwkundige vergunning is niet vereist voor de aanleg van strikt noodzakelijke toegangen tot en opritten naar een gebouw of gebouwen. De aanleg van deze verhardingen valt vandaag echter wel onder het toepassingsgebied van de GSV Hemelwater wanneer ze groter zijn dan 40 m² en aangesloten worden op de openbare riolering.
  • Ook de aanleg van niet-overdekte constructies (bv. een terras) in de zij- en/of achtertuin met een totale oppervlakte tot maximaal 80 m² per goed is vrijgesteld van vergunning, maar valt vandaag wel onder het toepassingsgebied van de GSV Hemelwater wanneer de constructies groter zijn dan 40 m² en aangesloten worden op de openbare riolering

 

Ook geen vrijstelling bij mer of mober…

 

  • Het Vrijstellingenbesluit is eveneens niet van toepassing als voor de bewuste handelingen of werken een milieu-effectenrapport (mer), een passende beoordeling of een mobiliteitsstudie (mober) moet opgemaakt worden. In die gevallen moet er sowieso een stedenbouwkundige vergunning of omgevingsvergunning worden aangevraagd.  Die bepaling stond al ingeschreven in de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening (VCRO).


… en bij waterlopen, erfdienstbaarheidszones en oeverzones


Ook volgende zaken worden niet vrijgesteld:

 

  • handelingen in de 5 meter brede strook langs een ingedeelde onbevaarbare waterloop of bevaarbare waterloop,
  • handelingen in de erfdienstbaarheidszone langs een gracht van algemeen belang;
  • of in een afgebakende oeverzone.

 

Er wordt hierop een uitzondering gemaakt als het gaat om handelingen uitgevoerd door of in opdracht van de beheerder zelf van die waterloop of gracht.


Drie nieuwe vrijstellingen voor woningen


Het nieuwe wijzigingsbesluit voegt drie nieuwe vrijstellingen toe m.b.t. woningen. Zo is er géén stedenbouwkundige vergunning nodig, bij woningen, voor:

  • gebruikelijke constructies, zoals ventilatiebuizen, airco’s, schoorsteenpijpen, schoorstenen, dakgoten en hemelwaterafvoerbuizen aan, of op een woning, op voorwaarde dat ze niet meer dan 3 meter boven de nok van de woning uitsteken;
  • de plaatsing van elektrische laadpalen;
  • de plaatsing van glasbollen, kledingcontainers en ander boven- of ondergrondse houders voor de selectieve verzameling en ophaling van afval, voor zover de gezamenlijke oppervlakte kleiner is dan 10m².

 

De meeste van die vrijstellingen gelden vanaf nu ook voor bedrijfswoningen.


Het besluit verduidelijkt ook 2 van de bestaande vrijstellingen. Zo is er géén stedenbouwkundige vergunning nodig, bij woningen:

 

  • voor toegangspoorten (pijlers) en open afsluitingen tot een hoogte van 2 meter. Ook als het niet gaat om de afsluiting van een voortuin, maar bijvoorbeeld om de afsluiting van een zijtuin;
  • voor de plaatsing van niet-overdekte constructies in zijtuin en achtertuin, ingeplant tot op 1 meter van de perceelsgrens of tot tegen een bestaande scheidingsmuur, voor zover de gezamenlijke oppervlakte van dergelijke constructies in zijtuin en achtertuin niet groter is dan 80 vierkante meter;

 

Vrijstellingen rond niet-residentiële gebouwen

 

  • De vrijstelling voor het plaatsen van open afsluitingen met een hoogte van maximum 2 meter én toegangspoorten wordt overgenomen in het regime van de ‘andere gebouwen dan woningen’.
  • Bovendien wordt die vrijstelling nog versoepeld in afgebakend zeehavengebied. Een soepeler regime voor zeehavengebieden keert meerdere keren terug in het wijzigingsbesluit.
  • De vrijstelling voor de glasbollen en aanverwante wordt overgenomen, maar hier wordt de toegelaten oppervlakte verdubbeld, namelijk tot 20 m².
  • Kleine tuinconstructies bij woningen waren al vrijgesteld. Vanaf nu geldt die vrijstelling voor het plaatsen van brievenbussen, tuinornamenten, barbecues en dergelijke ook voor industriële gebouwen.
  • Er is ook vrijstelling van vergunningsplicht voor het plaatsen van elektrische laadpalen.


Vrijstellingen bij verplaatsbare constructies

 

  • Versoepeling vrijstelling voor de tijdelijke plaatsing van werfconstructies en verplaatsbare constructies tijdens de uitvoering van vergunde verbouwingen of herbouw van gebouwen.
  • Tijdelijke handelingen nodig voor de uitvoering van vergunde werken zijn vrijgesteld van vergunning als die handelingen plaatsvinden binnen de werkstrook die afgebakend is in de stedenbouwkundige vergunning. Dit is een vrijstelling voor bouwkranen, werfketen, en dergelijke. Het wijzigingsbesluit voegt hieraan toe dat de vrijstelling ook geldt op openbaar domein.
  • Ook voorziet het wijzigingsbesluit in een vrijstelling voor de tijdelijke plaatsing van verplaatsbare constructies tijdens de uitvoering van vergunde verbouwingen of herbouw van gebouwen.
  • Bij de herbouw of verbouwing van een gebouw kan het voorvallen dat het betrokken gebouw niet langer gebruikt kan worden voor de functie waarvoor het bestemd was.  Een van de mogelijke oplossingen bestaat erin om verplaatsbare constructies aan te wenden voor de betrokken functie. Hierbij kan ondermeer worden gedacht aan het plaatsen van klascontainers voor de duur van een bouwproject voor een school op het bestaande schooldomein, als bestaande klaslokalen tijdelijk onbruikbaar zijn. Om dergelijke oplossing mogelijk te maken, voorziet het besluit in een vrijstelling van vergunning, zij het onder strikte voorwaarden.

1. de constructies worden gebruikt om functies in onder te brengen die door de uitvoering van de werken niet meer kunnen plaatsvinden in de te verbouwen of herbouwen gebouwen;

2. de constructies worden niet langer dan twee jaar geplaatst;

3. de maximale hoogte is beperkt tot 3,5 m;

4. de constructies worden verwijderd binnen dertig dagen nadat de vergunde verbouwde of herbouwde gebouwen in gebruik zijn genomen.


Andere vrijstellingen

 

 

  • Vrijstelling voor handelingen in uitvoering van diverse, wettelijke verankerde en goedgekeurde inrichtingsprojecten;
  • Versoepeling voor constructies, (niet zijnde gebouwen of verhardingen), verhardingen en gebouwen in industriegebied;
  • Versoepeling inzake constructies voor teeltbescherming en schuilhokken;
  • Vrijstelling voor het aanleggen of herinrichten van infiltratie- of buffervoorzieningen met een maximale oppervlakte van 100 m²;
  • Verduidelijking en verruiming termijn vrijstelling tijdelijke functiewijziging;
  • Verruiming vrijstelling tijdelijke functiewijziging voor jeugdverblijven;
  • Verduidelijking inzake gebruikelijke ondergrondse constructies op openbaar domein;
  • Plaatsing van communicatiekabels, leidingen en bijhorende aanhorigheden zoals aansluitdozen aan de buitenkant van bestaande gebouwen;
  • …

 

Meer info


Het wijzigingsbesluit van de Vlaamse Regering van 15 juli 2016 trad op 29 september 2016 in werking. U kan de wijzigingen (in rode tekst) terugvinden op de webpagina’s met het vrijstellingsbesluit, het meldingsbesluit en het besluit van de GSV Hemelwater van Ruimte Vlaanderen.

 

Wat het wijzigingsbesluit betekent voor werken aan en rond de woning kan u nalezen in de geactualiseerde brochure stedenbouwkundige vergunning, meldingen en vrijstellingen.


Artikel 7.5 van het vrijstellingenbesluit treedt nog niet in werking. Deze wijziging hangt samen met een wijziging aan de VCRO via het decreet toeristisch logies. In afspraak met het Agentschap Toerisme Vlaanderen zal de inwerkingtreding van deze bepaling worden geregeld in het uitvoeringsbesluit bij het decreet toeristisch logies.

Nuttige links

terug naar overzicht